در زمستان و اوایل بهار کوهنوردی به واسطه ی وجود برف و یخ مشکل تر اسـت و بایـــد آن را جدی گرفت.

در ارتفاع بالای چهار هزار متر شرایط قطبی حکم فرما است و به همین دلیل آمادگی،توان و استقامت بیشتری در مقایسه با فصول دیگـــر دارد. کوچک ترین بی احتیاتی باعث صدمات و خطرات جدی می شود.

به همین خاطر تلفات این دو فصل بســـیار زیاد است. وزش باد سرد خیلی زود باعث بیحس شـدن اعضـاء شما می شود، مگر اینکه ضد باد خوبی داشته باشید و مرتب حرکت کنید. در زمستان و اوایل بهار یک روز آفتابی و بدون باد تبدیل به کولاک و یا باران می شود. برف، مسیر یابی را فوق العاده مشکل می کند و نه تنها راهها بلکه تکه سنگها را نیز می پوشاند.اگر چه غفلت و بی توجهــــــــــی در تابستان چندان خطرناک نیست ولی در زمستان اگر با فوت و فن کوهنوردی آشنا نباشــد خطر مهلکی به شمار می رود و بالاخره طول روز در زمستان کوتاه(کمتر از۸ ساعت) و شبها بسیار طولانی است(۱۶ ساعت). بنابراین خیلی زود در این فصل با تاریــــــــــــــکی روبرو میشوید.

از شب زنده داری اضطراری در این فصل بهر قیمتی که شده باید خــــــودداری کرد.تفاوتهای اساسی ذکر شده در بالا بین شرایط زمستانی و تابستانی گاهی اوقـــــــــات مشهود و بارز نبستند. مثلاً در زمستان در دره (ارتفاع کم) هوا مانند تابستان بسیار گرم است در حالیکه در ارتفاع دو هزار متری و بیشتر کاملاً سرد می باشد اگر توده های ابــــر در ارتفاع پایین سیر کنند، برف و یخ در قسمت بالای کوه و احتمالاً دیده نمی شود و کــوه نوردان کم تجربه ممکن است با تجهیزات ناکافی عازم ارتفاعات شوند در حالیکه با ایــــن عمل خود دست به کار خطرناکی زده اند و نتیجه ی آن تلفات و ضایعاتی است که همگـــی کم و بیش با آن برخورد کرده ایم یا لااقل شنیده ایم.

از طرف دیگران در زمستان کوه روی بسیار دلچسب و فرح انگیز است. توده هـــــای برف، کوهها و تپه ها را به شکل زیبائی آراسته میسازد. مسیری که در تابستان سخت و کشنده است در این فصل صاف و هیجان انگیز میشود کوهها به نظر بزرگتر می آیـــــد و ممکن است کوه نوردان مبتدی را وسوسه کند.

ولی بهتر است در شرایط برفـــــــــــی به ارتفاعات نرویم و در دامنه های کوهها و تپه های مجاور به کسب تجربه بپردازیم، زیــــرا در شبهای تند و کوه نوردی در ارتفاعات بالا مخصوص کوهنوردانی است که روی برف و یخ تجربه دارند و به هیچ وجه منمناسب کسانیکه تجربه محدودی در کوهنوردی های مقدماتی دارند نیست.

حتی در مسیرهای خیلی ساده زمستانی ممکن است ما با شرایـــــط سخت صعود از یخ و برف مواجهه شویم و اصولا” ارتباط نزدیکی بین آنها وجــــــود دارد.

بهمین جهت لازم است که از افراد با تجربه به منظور یادگیری فنون و تکنیکهای یخ و برف کمک بگیریم . تجهیزات زمستانی کوه پیمایی . در زمستان و اوایل بهار تمام وسایل تابستانــی بــــه اضافه تجهیزات لازم برای مقابله با شرایط یخ و برف بشرح ذیل لازم میاید: یخ شکن یا کرامپون (۱)، رکاب برفی ، دستکش ، عرق گیر اضافی ، شلوار و کاپشن ضد باد ، رکاب برفی ، کت بر ، عینک کوه ، کلنگ کوهنوردی ( به تعداد ) لنگر برف (۲) بعنوان تکه گاه برای صعود از شیب های تند و چکش یخ شکن که آنرا میتوان مطابق شکـــلهای (۱۵) در مواقعی که احتیاج بدان نیست پشت کوله یا فاصله بین کوله و پشت قرار داد. از کلنگ کوهنوردی نباید بعنوان چوب دستی یا عصا استفاده کرد چون نه تنها آهنگ حرکت شما را بهم میزند بلکه نوک آنرا کند می نماید .

بردن عده ی زیادی از افراد بی تجربه بخصوص افراد جوان در ارتفاعات ، کوهپایه ها و در هوای نا مساعد زمستان کار عاقلانه ای نیست. بهتر است که برنامه ها را در تابستان که شرایط مساعد است انجام داد. ولی اگر صعود اجتناب نا پذیر است مسیرهای کــــــــم ارتفاع را انتخاب کنید بویژه اگر برف و یخ ارتفاعات کوه را پوشانده باشد. فردی کــــــــه مسئولیت سرپرستی گروه بی تجربه ای را در یک صعود زمستانه برعهده میگیرد بایـــــد، کوه نوردی شایسته بوده و حداقل دو سال با گروههای متشکل کوهنوردی همکــــــــــاری داشته و بتواند در شرایط مختلف با کلنگ ، لنگر برف و طناب کار کند. باید بداند در چــه شرایط و در چه مسیرهایی بروی برف سر خورد ، یا اسکی نمود ودر چه مواقعی نبایـــــد باین کار مبادرت نماید .

در هنگام سرسره بروی برف علاوه بر داشتن مهارت و آشنائی با تکنیک های آن ، شرایط برفی را هم باید در نظر گرفت بسیاری از حوادث ناگوار ناشی از عدم توجه به یکی از دو عامل فوق بوده است.

شرایط برف و یخ شرایط آب و هوا در زمستان بسیار متنوع است.یک باد گرم ممکن است خیلی زود بـــرف ها را ذوب کند یا باعث باران شود.یخ زدن مسیر های کوهنوردی نتیجه آب شدن برف در اثر همین باد گرم و یا باران و یخ زدن دوباره ی آن است.روزهای گرم و شب های سـرد باعث پودر شدن برف می شود که در این صورت کوه نوردی بسیار راحت است.با عمـــــل مداوم آب شدن برف،و یخ بستن دوباره ی آن،برف محکم می گردد.

اگر این پوشش ادامه پیدا کند،نتیجه ی آن برف سخت و یخ است.در ارتفاعاتی که برف نمی بارد در اثر برودت و وزش باد حتی روی صخره ها ممکن است قشری از یخ به وجود آید.

به نظر بیشتر مردم درجات شیب برف بیش از واقع به نظر می آید.در این جا به لحاظ اهمیتی که شیب های برفی در کوهنوردی دارند به ذکر طبقه بندی درجات شیب برف می پردازیم.

تا ۱۵ درجه شیب ملایم

۲۵-۳۵ شیب متوسط

۳۵-۵۰ شیب تند

بالای ۵۰ درجه شیب بسیار تند

Zigzag ascent صعود مارپیچی بهترین روش برای صعود از شیب های تند این است که با صعود مارپیچـی از شیب کاست.با این روش نه تنها می توانید با تمام کف پا راه بروید،بلکه بـــه تناوب سنگینــــی بدن را نیز تحمل می کنید به علاوه در صورت لغزیدن نفر جلو خطری برای شما پیش نمی آید در موقع تغییر مسیر از چپ به راست بـــــرای پای چپ جا پای کافی درست کنید و از راست به چپ بر عکس.کلنــــــــــــــگ کوهنوردی هم به تناوب در سمت راست شیب باید در دست راســــــــت و در سمت چپ شیب باید در سمت چپ باشد.

با هر قدم کلنـــــگ کوهنوردی تا دسته در برف فرو رفته باشد.

فرود در برف نرم بهتر و راحت تر است که صورت شما به طرف دره یا سراشیبی باشد ولی اگر از برف مطمئن نیستید،به پهلو یا به پشت قرار بگیرید و کلنگ کوهنوردی را در برف فرو کنید و با نوک کفش جای پا درست نمائید.اگر برف نرم است وقتی روی شما به طرف سراشیبی است باید با پاشنه ی پا جا پا درست کنید.جای پا باید طوری باشد که درهم فرو نروند یعنی زیاد نزدیک به هم نباشند.آیا زمستان برای صعود مناسب است؟

چرا صعود در زمستان؟ کوهنوردی جدی در غیر زمستان هم بی‌خطر نیست، پس چرا در فصل پربرف که هوایی سردتر و متغیر و روزهای بسیار کوتاه دارد؟! پاسخ ساده است. اطلاعیه فدراسیون (یا دیگر سازمان‌ها) که به آن اشاره شده، برای عموم مردم است که توقع‌شان از کوهنوردی اجرای یک برنامه با کم‌ترین خطر ممکن، به منظور تفریح یا اجرای ورزشی سبک و «سالم» است. اما گروه‌های کوچکی از کوهنوردی هستند که مصداق این سخن «کریس بانینگتون» ـ کوهنورد و کوه‌نویس بزرگ ـ هستند: “یک جاذبه بزرگ کوهنوردی، لذت تشنه‌آور خطر کردن است …”.

دست و پنجه نرم کردن با سخت‌ترین شرایط (هوای سردتر، برف سنگین‌تر، بادهای سخت‌تر، روزهای کوتاه‌تر)، دیدن آن روی با شکوه‌تر و وحشی‌تر کوهستان و برخورداری از سکوت آسمانی‌ آن و به جا گذاشتن رکورد، از انگیزه‌های کوهنوردانی است که در زمستان به کوه می‌زنند.

اما صعود زمستانی برای کسانی است که در کوهنوردی تابستانی مهارت یافته‌اند، آموزش کافی دیده‌اند و به وسایل مناسب مجهزند.

اهمیت و اولویت این سه عاملی که به آن اشاره کردم، به همین ترتیب است. یعنی برای کار زمستانی، پیش از هر چیز باید تجربه‌ خوبی در کوهپیمایی عادی به دست آورد، آموزش‌های تئوریک (با مطالعه و شیوه‌ی چهره به چهره) را دوره کرد و دست آخر تجهیزات لازم را تهیه و به آنها اعتماد کرد. به بیان دیگر، این وسایل خوب نیست که شما را قادر به اجرای یک برنامه‌ ناموفق یا کم‌خطر زمستانی می‌کند، بلکه تجربه و دانش شماست که بخش عمده‌‌ کار را تضمین می‌کند. همین جا لازم به توضیح است که تجربه و دانش، دفع‌کننده‌ حتمی خطرهای کوه‌نوردی زمستانی (و به طور کلی هر نوع کوهنوردی دیگر) نیست، بلکه سبب آن می‌شود که در میدان سخت و بی‌ترحم این ورزش خوب بازی کنید و مرتکب خطاهای فاحش نشوید(شاید!). رفتن به کوه در زمستان، بدون تمرین و بی‌آنکه بر جزئیات فنی کار مسلط باشید، اقدام به خودکشی است- حتی اگر جدیدترین و گران‌بهاترین وسایل را با خود داشته باشید، اما اگر بهترین پوشاک و چادر را نداشته باشید،‌ ممکن است که تجربه و دانش‌تان شما را زنده نگه دارد؛ چه با فرمان به موقعی که برای برگشت می‌دهد، و چه با اجرای ریزه‌کاری‌های فنی یا ابتکار زدن‌های مکارانه.

کوهنوردی زمستانه، آمیزه‌ تجربه و شور

کوه در زمستان جلوه‌ای پرشکوه و دیدنی دارد، اما وای اگر آن روی تند خوی‌اش بالا بیاید! هیچ کس نمی‌تواند بگوید که “کوه مرا دوست دارد و آزارم نمی‌دهد”. در واقع کوه همه را دوست دارد و زیبایی و نعمت‌های خود را به همگان چه پا بر آن بگذارد یا نه – ارزانی می‌دارد،‌ اما او به راه خود می‌رود و معصومیت آن خالی از خصلت وحشیانه و خشن نیست. «جوری کوکوچا» (کوهنورد اعجوبه‌ای که اندک زمانی پس از «رینهولد مسنر» موفق به صعود ۱۴ قله‌ی بالای هشت هزار متر شد در مدتی بسیار کمتر از مسنر، به جز اولین هشت هزارمتری خود، بقیه را در زمستان یا از مسیرهای نو صعود کرد) گفته بود که کوه‌ها با او مهربانند. ولی او در سال ۱۹۸۹ در برنامه صعود جبهه‌ جنوبی «لوتسه» سقوط کرد و کشته شد.

ذوق و دیدن ستیغ‌ها و دامنه‌های پربرف و اشتیاق درگیری با مشکلات، نمی‌تواند جایگزین تمرین‌هایی که لازمه‌ روبه‌رو شدن با شرایط سخت زمستانی است بشود، برای داشتن یک صعود زمستانی خوب، باید مسیر را در تابستان صعود کرده باشید و یا دست کم اطلاعات مسیر مورد نظر را خوب جمع کرده باشید و کوهنوردی مشابه را در جاهای دیگر به انجام رسانده باشید.

برای یادگیری کوهنوردی به ویژه ریزه‌کاری‌های کار فنی و زمستانی، هیچ‌جا بهتر از گروه‌ها و باشگاه‌های کوهنوردی نیست. در این جاها می‌توان از تجربه‌ دیگران برخوردار شد، با دیدن کارهای دیگران انگیزه یافت، برای اجرای برنامه‌ خود «پا» پیدا کرد و با تأثیر «هم نیروزایی»، synergic ، کار گروهی به توانی بالاتر از جمع ساده‌ی توانایی‌های فردی دست یافت. حتی کسانی که کارهای برجسته انفرادی انجام داده‌اند (برای مثال در ایران؛ زنده یاد جلال فروزان و محمد نوری) دانش و تجربه خود را در جریان کار گروهی و در گروه‌های کوهنوردی به دست آورده‌اند. این افراد پس از رسیدن به حدی از قابلیت، ممکن است به دلایلی و در چند روز کاری هم به برنامه های انفرادی دست بزنند.

چند نکته

کوهنوردی در زمستان کاری جدی است که خطرهایی در بر دارد. بدانید که چه می‌کنید و بکوشید که خانواده‌ و نزدیکان شما هم از واقعیت‌های کار مورد علاقه‌تان اطلاعاتی داشته باشند. خود را با بیمه‌های مناسب پوشش دهید.

بدون آن که در کوهنوردی غیر زمستانی مهارت یافته باشید، در زمستان به کوه نروید.

گاه کوهنوردی در ماههای خارج از فصل رسمی زمستان هم می‌تواند به اندازه‌‌ای و حتی بیشتر از صعود زمستانی دشوار یا خطرناک باشد. فروردین ماه می‌تواند هوای بسیار متغیر و پرخطری داشته باشد، چند نفر از برترین کوهنوردان دماوندپیمای ایران در فروردین جان خود را در راه صعود به قله دماوند از دست داده‌اند: مجید بنی‌هاشمی، فرامرز فرامرزپور و پسرش مرتضی، و جلال فروزان.

گروههای کوچک (۶-۵ نفره) ترکیب خوبی برای صعود زمستانی است. در چنین گروهی هم قابلیت تحرک زیاد است، هم امکان امداد در شرایط اضطراری هست، و هم به راحتی می‌توان پسماندها را جمع‌آوری کرده و از آلوده‌سازی و تخریب محیط جلوگیری کرد.

در انتخاب وسایل خوب دقت کنید: لازم نیست جدیدترین کفش و پوشاک موجود در بازار را بخرید، با کوهنوردان با تجربه مشورت کنید و وسایل خود را در برنامه‌های یک روزه زمستانی یا در مسیرهای شناخته شده و مطمئن امتحان کنید و چیزهای اضافه با خود نبرید. بارکشی در شیب‌های پوشیده از برف طاقت‌فرسا است.

حدود سه برابر زمانی که صرف یک صعود در تابستان می‌کنید، برای همان صعود در فصل زمستان در نظر بگیرید.

شیوه‌های مقابله با سرمازدگی و دیگر خطرها را فرابگیرد. اصول جست‌وجو و نجات را در برنامه‌های پیش از صعود‌های بزرگ تمرین کنید.

یاد بگیرید که کارهایی مانند بستن بند کفش، عکاسی، حمایت کردن و هر کار دیگری با وسایل کوهنوری را با دستکش انجام دهید.

عینک مناسب (ضد UV) و کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید.

جانورانی مانند بزکوهی و میش، در زمستان باردار هستند، و در مواردی ممکن است به علت گرسنگی و خستگی توان فرار نداشته باشند. با آنها مهربان باشید و آسوده‌شان بگذارید. حیواناتی مانند خرس هم ممکن است در سوراخ‌ها و غارها در حالت نیمه خواب باشند به این گونه مکان ها نزدیک نشوید.

از سوزاندن شاخه درختان و بوته‌ها برای گرم کردن خود بپرهیزید.

حتما نکات بالا در مکانی وزمانی بسیار مفید خواهند بود.کوهنوردی را در زمستان جدی بگیرید!!!.

چند مهارت و هنر بیواک کردن در زمستان و شرایط دشوار

انجمن پزشکی کوهستان ایران: این روزها که شرایط زمستانی طبیعت کشورمان را فراگرفته، کوهنوردی حال و هوای دیگری دارد. زندگی در طبیعت و کوهنوردی در شرایط سخت نیازمند داشتن مهارتهای زنده ماندن در طبیعت و هنر بیواک کردن و… می باشد. شرایط طبیعت تا حدودی قابل پیش بینی نیست با داشتن اطلاعات کافی از ورزشی که با آن زندگی می کنیم لذت ببریم:

کوه نوردی در زمستان می تواند روشی عالی برای دور شدن از شلوغی و محیط شهری باشد. این نوع جدایی از محیط شهری به زیبایی تجربه می افزاید ، اما خطر را هم اضافه می کند. وقتی در محیطی سرد تنها هستید ، آگاهی از اینکه در یک وضعیت اضطراری چکار باید بکنید مهم است. آموزش ها در ادامه مطلب بخوانید… سرپناه های اضطراری به احتمال زیاد با خودتان چادر خواهید داشت ، اما چرا درست کردن سرپناه با بلوک های برفی را یاد نگیرید؟ بسته به شرایط ، گاهی اوقات می توانید بلوک هایی را بدون ابزار ، با استفاده از پاهای تان درست کنید و بعد آنها را از زیر بلند کنید. در حیاط خود آن را تمرین کنید تا یاد بگیرید. در یک وضعیت زنده مانی ، یا اگر هوا شدیدا سرد شد ، می توانید چادرتان را پشت دیواری از بلوک های برفی برپا کنید تا جلو باد را بگیرد.

یک سرپناه سریع زنده مانی جهت گرم شدن ، توده ای از برگ ها ، علف ، سرخس ها یا گیاهان دیگر است. من در سی دقیقه به اندازه کافی علف خشک از یک باتلاق منجمد برای ساختن توده ای به ضخامت چندین فوت جمع آوری کرده ام. در وسط آن تنها با یک ژاکت ، علیرغم درجه حرارت های زیر صفر گرم خوابیدم. حتی فقط با برپا کردن چادرتان بر روی بستری از برگ ها ی خشک می تواند به جدا نگاه داشتن شما از زمین سرد کمک کند. خشک ماندن این امکان هست که در درجه حرارت های زیر انجماد بدن تان خیس باشد اما با این حال هنوز هم گرم بمانید در صورتیکه فعالیت داشته باشید. اما به محض توقف حرکت ، بدن تان شروع به از دست دادن گرما می کند. وقتی سردتان می شود دوباره گرم شدن مشکل است. سرمازدگی هر سال جان چندین نفر را می گیرد. وقتی که خیس می شوید ، سعی کنید قبل از خوابیدن خود تان را خشک کنید. لباس خیس را با  لباس خشک عوض کنید ، و از آتش برای خشک کردن لباس های خیس استفاده کنید. در طی روز ، ممکن است بتوانید لباس های خیس را روی کوله تان آویزان کنید تا زیر آفتاب خشک شوند. زیاد عرق نکنید. در صورت ضرورت پیراهن ، پولیور و ژاکت را بپوشید و در بیاورید تا از خیلی گرم شدن یا خیلی سرد شدن اجتناب کنید. لباس های خیس شده با عرق باعث خواهد شد هنگام توقف گرمای بدن را سریع از دست بدهید. همیشه خشک بمانید تا گرم بمانید. ده ها مهارت زنده مانی در هوای سرد وجود دارد که ممکن است بخواهید یاد بگیرید. فکر می کنم یادگیری آنها کوه نوردی را حتی جالب تر هم می کند. مثلا آیا می دانستید که غذاهای چرب به هنگام هضم شدن تولید حرارت می کنند؟ حتی با وجود اینکه لازم نیست صدها مهارت و تکنیک یاد بگیرید ، چرا قبل از رفتن به کوه در زمستان چند مهارت اولیه ، مثل موارد بالا را یاد نگیریم؟

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: